To od niej zaczęło się Montessori. Kim więc była? To włoska psychiatra, pedagog, twórczyni metody pedagogicznej nazwanej jej nazwiskiem.
Urodziła się 31 sierpnia 1870 roku we włoskim miasteczku Chiaravelle. Była jedną z pierwszych kobiet-lekarzy we Włoszech – w 1896 roku uzyskała doktorat z psychiatrii.

W trakcie praktyki w klinice psychiatrycznej prowadziła obserwacje dzieci z problemami psychicznymi. Na ich podstawie wysnuła hipotezę, że każde dziecko jest indywidualną jednostką, z wrodzonymi predyspozycjami moralnymi oraz pędem do rozwoju. Teoria ta stała się podstawą do rozwijanej przez kolejne lata metody, rozszerzonej na wszystkie dzieci.

Poświęciła całe życie na doskonalenie metody, organizację międzynarodowych kongresów, kursów szkoleniowych dla nauczycieli i rodziców nt. wychowania dzieci, zakładanie modelowych szkół i przedszkoli.

Zmarła w wieku 82 lat w Noordwijk aan Zee w Holandii (6 maja 1952). Na jej nagrobku znalazł się napis: „Proszę Was, kochane dzieci, które wszystko potraficie, abyście razem ze mną budowały pokój na świecie i pomiędzy ludźmi”.

Uczyłam się dziecka. Wzięłam to, co dziecko mi przekazało i wyraziłam to, i tak powstała metoda zwana metodą Montessori. [Maria Montessori]

Metoda Montessori to koncepcja pedagogiczna wypracowana na podstawie obserwacji dzieci. To właśnie one same wyznaczają kierunek i tempo nauki. W takiej edukacji dziecko jest podmiotem, a nie przedmiotem edukacji.

W dużym skrócie – pedagogika Montessori zakłada, że dziecko jest indywidualnością, zdolną do samodzielnej nauki, dyscypliny, przejmowania inicjatywy i dokonywania wyborów, ciekawą świata i z chęcią go chłonącą. Metoda ta opiera się na naturalnym rozwoju dziecka. Podkreśla także, że każde dziecko jest inne, dlatego powinno uczyć się we własnym tempie.

Nauka w edukacji Montessori odbywa się za pomocą wszystkich zmysłów, w starannie przygotowanym otoczeniu, w którym nauczyciel jest towarzyszem, a nie kontrolerem błędów w nauce i zachowaniu. Nie ma tu miejsca na ograniczające naturalną ekspresję dzieci ławki jak w tradycyjnej szkole, a uczeń nie jest odbiorcą treści, tylko aktywnym uczestnikiem procesu edukacji.

Duży nacisk w metodzie Montessori kładzie się na przystosowanie sal i wyposażenia w taki sposób, aby dzieci mogły jak najwięcej czynności wykonywać samodzielnie. Ważną rolę pełni także socjalizacja i społeczność szkolna. Grupy przedszkolne i szkolne są trzyrocznikowe, dzięki czemu młodsze dzieci uczą się wiele przez obserwację starszych, a starsze dzieci w naturalny sposób uczą się empatii, współpracy i odpowiedzialności za drugą osobę.

Bardzo ważne miejsce w metodzie Montessori zajmuje edukacja kosmiczna, niekiedy nazywana także wychowaniem dla wszechświata. Maria Montessori uważała, że wszechświat składa się z różnych powiązanych ze sobą elementów, które na siebie oddziałują. Każdy z nich jest ważny, zajmuje w nim swoje miejsce i ma konkretne zadanie do wykonania. W trakcie edukacji Montessori dzieci uczą się szacunku do każdego stworzenia, odpowiedzialności za utrzymanie równowagi i harmonii na świecie, a także odnajdują odpowiedź o swojej roli we wszechświecie.

Nauka w edukacji Montessori jest interdyscyplinarna, łącząca różne, czasem wydawałoby się odległe dziedziny. Dzieci uczą się od ogółu do szczegółu, tzn. od szerokiego spojrzenia do coraz bardziej szczegółowego, pogłębiając swoją wiedzę na dany temat.

Montessori jest ruchem międzynarodowym, który funkcjonuje na wszystkich zamieszkałych kontynentach. Od ponad 100 lat na całym świecie powstają żłobki, przedszkola i szkoły Montessori. Pierwsze z nich zostało otwarte w 1907 roku przez samą Marię Montessori (Casa dei Bambini w Rzymie).

Statystyki? Nie są prowadzone na bieżąco, jednak warto poznać przykładowe, aby zrozumieć skalę.

Według National Center for Montessori in the Public Sector w samych Stanach Zjednoczonych jest ponad 560 publicznych szkół Montessori, a wszystkich – ponad 3 tysiące. W samych szkołach publicznych Montessori uczy się około 125 tysięcy uczniów w wieku od 3 do 18 lat. Jak podaje ten instytut, na całym świecie jest ponad 20 tysięcy szkół Montessori, co przekłada się na miliony uczniów.

Association Montessori Internationale (AMI), stowarzyszenie założone przez Marię Montessori, zrzesza stowarzyszenia Montessori z 24 krajów na czterech kontynentach oraz 62 centra szkoleniowe na całym świecie.

Absolwentami placówek Montessori na całym świecie jest wiele znanych osób. Za American Montessori Society możemy wymienić takie osoby jak: Jeff Bezos, założyciel Amazona; Larry Page i Sergey Brin, założyciele Google, Gabriel García Marquez, pisarz, laureat Nagrody Nobla, Julia Child, znana amerykańska szefowa kuchni i autorka książek kucharskich, aktorka Helen Hunt czy piosenkarka Taylor Swift.

Jest wspieraniem dziecka w rozwoju psychiczno-duchowym, w osiąganiu przez nie samo niezależności. W każdym dziecku tkwi plan rozwoju indywidualnego – wychowanie ma za zadanie ten plan rozpoznawać i wspierać, a nie zmieniać i wkładać w sztuczne ramy dorosłego świata. Dzięki temu dziecko może samo budować siebie, swoją osobowość, stając się pełnoprawnym obywatelem w demokratycznym społeczeństwie.

W pedagogice Montessori nauczyciel jest „współpracownikiem, pomocnikiem i doradcą, przewodnikiem i organizatorem, inicjatorem wolności dziecka”, a jego obowiązkiem jest metodyczna obserwacja dziecka. Nauczyciel nigdy nie wyręcza ucznia, jest wsparciem w myśl zasady „Pomóż mi zrobić to samemu”.

To czas, w którym dziecko ma wewnętrzną gotowość do przyjęcia nowej wiedzy czy umiejętności. W jego trakcie nabywanie nowych kompetencji przychodzi dziecku łatwo, naturalnie i daje mu jednocześnie satysfakcję. Po tej fazie nauka idzie żmudniej, wymaga większego wysiłku, jak u osób dorosłych. Fazy wrażliwe są naturalne i nie można ich wywołać czynnikami zewnętrznymi, dlatego  konieczna jest obserwacja dzieci przez rodzica lub nauczyciela, aby tego etapu rozwoju nie przegapić.

Możemy wyróżnić cztery etapy rozwojowe związane z fazami wrażliwymi. Maria Montessori nazwała je konstruktywnym rytmem życia.

1. Od narodzin do 6 roku życia – faza sensoryczna. Wrażliwość na język, ruch, zachowania społeczne, porządek.
2. Od 6 do 12 roku życia – faza kultury. Wrażliwość na moralność, sprawiedliwość, dobro i zło, studiowanie całości przez badanie detalu, kolekcjonowanie, wychowanie kosmiczne.
3. Od 13 do 18 roku życia – faza badacza społecznego. Wrażliwość na godność osobistą, odpowiedzialność, wiarę we własne siły, szukanie własnych norm, systemu wartości, sensu życia.
4. Od 19 do 24 roku życia – faza badacza profesjonalnego. Czas przygotowania się do życia zawodowego i dojrzałości społecznej.

Zwana jest także fenomenem Montessori. To stan, w którym dziecko jest głęboko skoncentrowane nad wykonywaną czynnością, którą może powtarzać wielokrotnie, bez żadnego wysiłku i przede wszystkim z poczuciem zadowolenia. Celem takiej czynności jest sama radość z jej wykonywania, a niejako efektem ubocznym – zdobycie nowych umiejętności. Maria Montessori poświęciła cały okres badań nad tym zjawiskiem. Szukała wskazówek, w jaki sposób można umożliwić dziecku polaryzację uwagi – dzięki temu doszła m.in. do wniosków dotyczących koncepcji przygotowanego otoczenia. Uważała także, że to jedno z najważniejszych zadań nauczyciela. Polaryzacja uwagi prowadzi do normalizacji (zobacz niżej).

To stan osiągnięcia harmonii przez dziecko, integracji z otoczeniem i wewnątrz własnej psychiki. Nie ma idealnego prototypu znormalizowanego dziecka, do którego powinno ono dążyć. Każde dziecko jest indywidualnością, które osiąga maksymalny rozwój na miarę swoich możliwości. Wspólną cechą znormalizowanych dzieci jest to, że stają się one pracowite, spokojne, zdyscyplinowane (wewnętrznie!), a przede wszystkim szczęśliwe i radosne.

To otoczenie w domu, przedszkolu czy szkole, które wspiera rozwój dziecka, dając impulsy pobudzające do działania w fazach wrażliwych i umożliwiając polaryzację uwagi, a co za tym idzie – normalizację.

Przygotowane otoczenie jako pomoc w rozwoju dziecka możemy podzielić na trzy kategorie.

1. Otoczenie materialne – budynek, sprzęty, pomoce i materiały Montessori, z którymi dzieci pracują.
2. Otoczenie strukturalno-dynamiczne – czyli zasady pedagogiczne i dydaktyczne dotyczące m.in. pracy z materiałami, porządku, wolności.
3. Otoczenie osobowe – nauczyciel, grupa szkolna/przedszkolna zróżnicowana wiekowo, rodzice.

AMI – Association Montessori Internationale

Organizacja założona w 1929 roku przez Marię Montessori (jedyna organizacja założona przez nią samą) oraz jej syna, Mario. Siedzibą jest Amsterdam. Zrzesza stowarzyszenia Montessori na całym świecie, a także organizuje kursy i szkolenia dla nauczycieli w centrach szkoleniowych (są w 32 krajach na całym świecie).

AMS – American Montessori Society

To organizacja non-profit z siedzibą w Nowym Jorku. Została założona 1960 roku przez Nancy McCormick Rambusch. AMS promuje edukację Montessori w szkołach prywatnych i publicznych w Stanach Zjednoczonych i na świecie. Zajmuje się także akredytacją szkół Montessori.

MACTE – Montessori Accreditation Council for Teacher Education

Założona w 1995 roku w Stanach Zjednoczonych Ameryki organizacja, której działanie skupione jest na monitorowaniu jakości edukacji Montessori – ustala standardy edukacji Montessori na całym świecie. W tym celu m.in. przyznaje i weryfikuje certyfikaty dla profesjonalnych edukatorów (nauczycieli) Montessori, czyli zajmuje się akredytacją. Akredytuje także programy nauczania stworzone w oparciu o metodę Montessori. Promuje również edukację Montessori wobec opinii publicznej.

IMC – International Montessori Council

Międzynarodowa organizacja zrzeszająca założycieli i dyrektorów placówek Montessori na całym świecie, a także inne organizacje promujące edukację Montessori. Została założona w 1998 roku w Stanach Zjednoczonych Ameryki, aby wspierać placówki – zarówno zarządzających, jak i nauczycieli, oraz całą społeczność Montessori. Zajmuje się akredytacją szkół oraz edukacją i wsparciem członków należących do Rady.

MEPI – Montessori Education Programs International

Międzynarodowa organizacja, której celem jest promocja wysokiej jakości nauczania Montessori oraz zaprowadzenie pokoju na świecie poprzez edukację Montessori. W tym celu tworzy programy nauczania Montessori, zajmuje się szkoleniami nauczycieli i asystentów, a także akredytuje placówki edukacyjne kształcące dzieci metodą Montessori na całym świecie. Została założona w 1995 roku w Kansas City przez grupę 8 amerykańskich nauczycieli Montessori.

PAMS – Pan American Montessori Society

Stowarzyszenie założone w 1973 roku przez Felanda L. Meadowsa, Ph.D., instruktora Montessori; Joan B. Meadows, terapeutkę językową; Elisabeth Caspari, Ed.D., edukatorkę nauczycieli Montessori i Charlesa Caspari, inżyniera, matematyka i lingwistę. Organizacja zajmuje się promocją badań dotyczących edukacji Montessori, kształceniem nauczycieli i certyfikacją placówek edukacyjnych, a także ustalaniem standardów i kryteriów dla stowarzyszonych z nią ośrodków i szkół kształcenia nauczycieli.

IMI – International Montessori Institute

Międzynarodowy Instytut Montessori założony w Polsce, w 2019 roku. Zajmuje się szkoleniem nauczycieli przedszkolnych i szkolnych, asystentów, założycieli i właścicieli placówek Montessori. Prowadzi wzorcowe przedszkole i szkołę Montessori, jako jedno z niewielu miejsc w Polsce, gdzie możliwa jest dwujęzyczna edukacja Montessori – International Montessori Academy. Zajmuje się także promocją edukacji Montessori, edukacji alternatywnej oraz domowej.

Edukacja Montessori „działa” dla każdego dziecka. Nie „działa’” ona jednak w przypadku każdego rodzica.  [Maria Montessori]

Edukacja Montessori pozwala na wyzwolenie potencjału każdego dziecka. Wywodzi się z obserwacji dzieci z niepełnosprawnościami, które dzięki metodzie włoskiej lekarki zaczęły osiągać sukcesy edukacyjne, których nikt po nich się nie spodziewał. Edukacja Montessori daje dzieciom wolność, uczy samodyscypliny, buduje motywację wewnętrzną – wyposaża w umiejętności i kompetencje, które – jak pokazują badania – sprawiają, że już jako dorośli są pewnymi swojej wartości i po prostu szczęśliwymi ludźmi.

A co z rodzicami? Maria Montessori była doskonałą obserwatorką. Szybko zauważyła, że nie każda rodzina odnajdzie się w jej metodzie. Dlaczego rodzina, a nie dziecko? Ponieważ w placówkach Montessori tworzy się cała społeczność, wraz z dziećmi dołączają do niej także rodzice i rodzeństwo. Wartości w przedszkolu czy szkole powinny być tożsame z tymi, którymi kierują się w swoim życiu rodzice. Nie zawsze jednak chcą oni zmienić swoje nawyki, np. dotyczące kar i nagród czy podejścia do oglądania bajek i grania w gry komputerowe przez dzieci. Z tego też względu część placówek Montessori – jak International Montessori Academy, oferuje rodzicom szkolenia, dzięki którym mogą lepiej zrozumieć filozofię Montessori, a także poznać podstawy Pozytywnej Dyscypliny.

Bez względu na to, w jakim kraju na świecie się znajdziemy, bez problemu rozpoznamy, że dane przedszkole jest prowadzone metodą Montessori. Łączą je charakterystyczne cechy i wyposażenie.

Na co możemy zwrócić uwagę, zastanawiając się, czy dane przedszkole faktycznie jest placówką Montessori? W trakcie wizyty zwróć uwagę na meble. Cechą charakterystyczną przedszkoli Montessori są niskie półki, z których dzieci mogą samodzielnie zdejmować wybrane przez siebie materiały do pracy. Również łazienki, w tym wysokość na których zamontowane są lustra i umywalki, a także stoliki czy krzesła, dopasowane są do wzrostu i wieku dzieci. Dzieci mają dostęp do zlewozmywaka, w którym myją naczynia po skończonym posiłku, a także do zmiotek czy mopa, aby móc po sobie posprzątać, gdy zabrudzą wspólną przestrzeń. Wszystko po to, aby wspierać ich samodzielność od najmłodszych lat, a także budować odpowiedzialność za przestrzeń, w której przebywają.

Zazwyczaj sale podzielone są na strefy – każda z nich poświęcona jest wybranemu obszarowi nauki. Przedszkolne działy Montessori to życie praktyczne, matematyka, sensoryka, kultura -edukacja kosmiczna i nauka, sztuka i muzyka W danej strefie znajdują się materiały i pomoce Montessori, z których dzieci korzystają wtedy, kiedy są nimi zainteresowane.

W salach Montessori znajduje się także wiele naturalnych roślin, a nawet zwierzątka domowe. Dzieci dbają o nie, ucząc się przy tym empatii oraz odpowiedzialności za rośliny czy żywe istoty. Nie znajdziecie tutaj za to tradycyjnych zabawek – lalek, samochodzików czy maskotek, a także bajkowych postaci na ścianach. Co więcej, każdy materiał czy pomoc jest tylko w jednym egzemplarzu. Dzięki temu dzieci uczą się cierpliwości oraz współpracy z kolegami i koleżankami w grupie.

Największą oznaką sukcesu dla nauczyciela… jest bycie zdolnym, by powiedzieć: „Te dzieci pracują jak gdybym nie istniała”. [Maria Montessori]

Nie ma tutaj 45-minutowych lekcji, podręczników ani kartkówek i sprawdzianów. Nie ma także zadań domowych, ponieważ Maria Montessori uważała, że miejscem, w którym dzieci mają się uczyć jest szkoła, podczas gdy dom jest miejscem na zabawę.

Edukacja opiera się na naturalnym, wrodzonym pędzie do nauki i motywacji wewnętrznej. Codziennie dzieci mają do swojej dyspozycji dwa cykle 3 godzinnej nieprzerywanej pracy własnej np. eksplorowania interesujących materiałów edukacyjnych i pomocy Montessori. Jaka jest w tym rola nauczyciela? Pokazuje, jak pracować z materiałami, jest obserwatorem i towarzyszem dziecka, a nie egzekutorem odrobionych zadań i kontrolerem błędów. Nauczyciel Montessori podczas prezentacji w małych grupach przedstawia dzieciom materiał z danego zakresu. Nie jest to jednak sztywny wykład, a interaktywna prezentacja, w której dzieci także biorą udział. Zajęcia są interdyscyplinarne, łączą w sobie kilka przedmiotów tradycyjnej szkoły. Przykładowo, lekcja o budowie Ziemi może zawierać w sobie elementy historii, języka, fizyki, geografii i astronomii.

Czego jeszcze można spodziewać się po szkole Montessori? Klasy są łączone wiekowo – w jednym oddziale uczą się dzieci z nawet trzech roczników. Podczas pracy własnej dzieci mogą ze sobą współpracować, ale nie muszą – to zależy od nich samych. Sale są przestrzenne, zaprojektowane tak, aby dzieci mogły znaleźć wygodne miejsce do pracy własnej, np. na fotelu czy na dywanie. Nie brakuje w nich także dodatków angażujących wszystkie zmysły i wpływających na dobrą atmosferę, np. pięknych obrazów. Tak jak w przedszkolu, uczniowie w szkole są odpowiedzialni za całe otoczenie klasy – sprzątanie, kuchnię, kwiaty, a często także za zwierzęta domowe. Naprawiają nawet popsute meble!

Niestety, polskie szkoły publiczne nie prowadzą programu Montessori, jak ma to miejsce np. w Stanach Zjednoczonych Ameryki lub w Niemczech. Z tego względu edukacja Montessori możliwa jest praktycznie tylko w placówkach niepublicznych, a więc płatnych.

Mogłoby się wydawać, że edukacja Montessori ze względu na indywidualne podejście do dzieci powinna być kosztowna. To jeden z mitów dotyczących Montessori. Faktem jest, że wysokość czesnego w szkole czy przedszkolu Montessori jest podobna do cen innych prywatnych placówek w danym regionie. Dlatego, jeśli zastanawiasz się nad prywatną szkołą dla swojego dziecka, sprawdź placówki Montessori w Twojej okolicy.

Wraz ze wzrostem popularności metody Montessori powstało wiele nowych przedszkoli i szkół. Jak wybrać tę, która faktycznie kieruje się filozofią włoskiej pedagożki, a nie tylko posługuje się jej nazwiskiem jako szyldem reklamowym?

Przed wyborem szkoły lub przedszkola Montessori warto sprawdzić, czy program nauczania posiada akredytację międzynarodowych organizacji, np. AMS czy MACTE. Ważne jest również, aby cała kadra nauczycielska posiadała odpowiednie kwalifikacje – nie tylko w zakresie metody Montessori ogólnie, ale także w programie dla konkretnej grupy wiekowej.

Warto także umówić się na wizytę w szkole czy przedszkolu i zwrócić uwagę na kilka aspektów, dzięki którym nabierzemy pewności, czy dana placówka jest Montessori nie tylko z nazwy.

Przykłady:

• Rozejrzyj się po sali i zobacz, czy wszystko jest w zasięgu rąk dzieci.
• Sprawdź, czy na ścianach są namalowane postaci z bajek, a na półkach są maskotki (nie powinno ich być).
• Zadaj pytanie, ile trwają lekcje/prezentacje.
• Zapytaj, czy dzieci są nagradzane np. naklejkami.
• Dowiedz się, jaki jest system oceniania w szkole.
• Spytaj, ile roczników jest w danej grupie szkolnej lub przedszkolnej, do której chcesz zapisać dziecko.
• Dowiedz się, jakie kwalifikacje mają nauczyciele oraz gdzie ukończyli kursy Montessori.

Dzieci pokazały nam, że wolność i dyscyplina są dwiema stronami tego samego medalu, dlatego że wolność prowadzi do dyscypliny. [Maria Montessori]

Pedagogika Montessori zakłada, że dziecko jest zdolne do samodyscypliny i kierowania się motywacją wewnętrzną. Dyscyplina jest samodzielnym, świadomym wyborem dziecka – nie wymusza się jej presją rodzica czy nauczyciela.

W metodzie Montessori nie stosuje się kar i nagród, ponieważ są one elementem zniewolenia dziecka. Dziecko nie uczy się dla rodzica, nauczyciela ale dla własnej satysfakcji. Z tego samego powodu w szkole Montessori nie stosuje się ocen.

Bardzo blisko metody Montessori jest Pozytywna Dyscyplina, dlatego część placówek Montessori i instytutów szkoleniowych Montessori oferuje szkolenia z tego zakresu.

Przede wszystkim zarówno w nauczaniu domowym, jak i edukacji Montessori, dziecko jest podmiotem, a nie tylko przedmiotem nauczania. Jest ono w centrum procesu, który jest dopasowany do indywidualnego toku rozwoju danego dziecka. To zasadnicza różnica w stosunku do edukacji konwencjonalnej, w której najważniejszy jest odpowiednio przyswojony materiał, z którego rozliczane jest dziecko.

Co więcej klasy Montessori wyglądają podobnie jak rodzina – są mieszane wiekowo, nieraz w tej samej klasie jest rodzeństwo w różnym wieku. Ponadto, dzieci uczą się w przystosowanych do siebie warunkach, w domowej atmosferze, w pozycjach w jakich im wygodnie. W czasie prezentacji jest czas i przestrzeń na interdyscyplinarność, skupienie uwagi na danym uczniu i jego indywidualnych pytaniach. W szkołach Montessori dzieci jedzą wspólnie posiłki, są także odpowiedzialni za wygląd swojej klasy, porządek i znajdujące się w nich materiały.

W edukacji domowej świetnie sprawdzają się także pomoce i materiały Montessori.

Materiały edukacyjne są tworzone z myślą o samoedukacji dzieci. Oddają im kontrolę nad procesem nauki, w którym nauczyciel jest towarzyszem, a nie osobą odpowiedzialną za sprawdzanie i pokazywanie błędów. Jak to możliwe? Pomoce Montessori zawierają karty kontrolne, dzięki którym dzieci samodzielnie mogą rozpoznawać pomyłki i uczyć się na nich. Świetnym tego przykładem są karty trójdzielne, np. takie wspierające rozwój mowy u dzieci.

Materiały Montessori są tworzone z myślą o konkretnych celach związanych z rozwojem dziecka – nie tylko naukowym, ale też budowania siebie, poczucia własnej wartości, zachowania w społeczeństwie.

Można je podzielić na 4 kategorie:

1. Ćwiczenia codziennego życia – związane są z otoczeniem, opieką nad sobą i innymi osobami. Wspierają naukę samodzielności, budują samoocenę i wewnętrzną dyscyplinę.
2. Materiały sensoryczne – wspierają doskonalenie zmysłów, są przeznaczone dla dzieci w wieku od 3 do 6 roku życia, kiedy przypada faza sensoryczna.
3. Materiały naukowe – służą do zaspokajania wewnętrznego pragnienia dziecka do nauki, wspierają rozwój mowy, naukę pisania, czytania czy poszerzania wiedzy z nauk ścisłych, jak matematyka, fizyka.
4. Materiały kulturowo-artystyczne – dające fundamenty do nauki rysunku, rzeźby, grania na instrumentach, dzięki którym dziecko może tworzyć własne prace, wyrażając tym samym samego siebie.

Jak rozpoznać dobre pomoce Montessori? Są stworzone z naturalnych materiałów, w nierozpraszających kolorach (nie każda drewniana zabawka spełnia tę rolę!). Powinny być w nich zawarte realne przedstawienia przedmiotów, a nie ich graficzne odwzorowanie będące fikcją. Nie zawierają także odwołań do bajek, popularnych bohaterów filmów animowanych czy popkultury.

Polecamy także lekturę książek o metodzie Montessori:

Maria Montessori, Co powinieneś wiedzieć o swoim dziecku.

Maria Montessori, Domy dziecięce.

Maria Montessori, Dziecko w rodzinie.

Maria Montessori, Edukacja i pokój.

Maria Montessori, Edukacja i potencjał człowieka.

Maria Montessori, Odkrycie dziecka.

Maria Montessori, O kształtowaniu się człowieka.

Maria Montessori, Sekret dzieciństwa.

Paula Pol Lillard, Montessori. Nowoczesne podejście. Wprowadzenie do metody Montessori dla rodziców i nauczycieli.

Lillard Paula Polk , Jessen Lynn Lillard, Montessori od początku.

Małgorzata Miksza, Zrozumieć Montessori. Czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka.

Davies Simone, Uzodike Junnifa, Montessori od narodzin. Przewodnik dla rodziców pragnących opiekować się niemowlętami z miłością, szacunkiem i zrozumieniem.

Simone Davies, Montessori w twoim domu: przewodnik dla rodziców małych dzieci chcących wychować ciekawych świata i odpowiedzialnych ludzi.